به سوی توسعه نوآوری در صنعت نفت
با نگاهی به گردهمایی شرکتهای دانشبنیان و استارتاپهای حوزه صنعت نفت
فراهم کردن یک محیط مناسب برای آشنایی و گفتگو بین متخصصان باتجربه صنعت و صاحبان ایدههای نو و خلاقانه میتواند کمک بزرگی به خلق رویکردهای نوآورانه باشد. برنامهریزی و اجرای گردهمایی شرکتهای نوآور و نوآفرین در کنار شرکتهای بزرگ صنعت نفت نیز یک گام ارزشمند در این راستا به شمار میرود. این نمایشگاه فرصت بسیار مغتنمی را برای شبکهسازی و شناختن و شناخته شدن در اختیار شرکتها و استارتاپها قرار داد. شرکتهای نوآور و نوآفرین در این نمایشگاه فرصت گفتگو و آشنایی رودررو و مستقیم با همدیگر و نیز با نمایندگان فنی و مدیریتی شرکتهای بزرگ را یافتند.
حضور شخص وزیر نفت و بازدید ایشان از تکتک غرفههای شرکتها این نوید را به حاضران میدهد که عزمی جدی برای توسعه زیستبوم نوآوری و نوآفرینی در حوزه صنعت نفت و انرژی از جانب بالاترین مقامات تصمیمگیرنده این صنعت وجود دارد و اقدامات و تصمیمات محدود و منحصر به برگزاری نمایشگاه نخواهد بود. مهندس زنگنه هدف اصلی از برگزاری نمایشگاه را آشنایی دو طرف عرضه و تقاضای کسبوکارها عنوان کردند و قول دادند ارتباط خود با شرکتهای حاضر را حفظ کنند.
وزیر نفت ایران در مصاحبه خود برگزاری نمایشگاه و آشنایی شرکتها با همدیگر را یکی از گامهای توسعه زیستبوم استارتاپی دانستند و تأسیس صندوق پژوهش و فناوری نفت، شکلگیری شتابدهندهها، حضور منتورها و مربیان باتجربه و ورود سرمایه خطرپذیر را به عنوان گامهای دیگری برشمردند که برای هر کدام از آنها برنامههای جدی در حال پیگیری است.
یکی دیگر از موارد امیدبخش برای شرکتهای نوآور فعال در این حوزه پیگیری بحث «تضمین خرید کالا» است. مهندس زنگنه اضافه کردند که اگر نمونه اولیه یک شرکت کیفیت مد نظر را داشته باشد و بر مبنای یک سفارش مشخص تولید شده باشد، تضمین خرید در مورد آن داده میشود تا شرکت بدون نگرانی از ریسک فروش محصول خود بتواند به تولید بپردازد.
همچنین پیگیری ایجاد نهاد صدور گواهی کیفیت در انجمن نفت ایران یکی دیگر از ابزارها و راهحلهایی است که توسط مدیریت عالی وزارت نفت در دست انجام است. مبنای فکری تشکیل این نهاد این است که ریسک استفاده از یک محصول برای اولین بار نباید تماما به خریدار محصول منتقل بشود. در چنین شرایطی، خریدار این ریسک را نخواهد پذیرفت و عملاً محصول شرکتهای نوآور و نوآفرین بدون مشتری خواهد ماند. پس از تشکیل نهاد صدور گواهی کیفیت، شرکتها میتوانند به پشتوانه گواهی صادرشده توسط این نهاد خریدار محصولات نوآورانه باشند.
به موازات آن، خدمات صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکتهای دانشبنیان نیز بار بزرگی را از دوش این شرکتها برمیدارد. این خدمات در قالب تسهیلات مختلف اعم از تسهیلات «سرمایه در گردش» و «تولید صنعتی»، اعطای انواع ضمانتنامه، سرمایهگذاری و همسرمایهگذاری در شرکتها و نیز انواع کمکهای بلاعوض طراحی شده و میتواند جنبههای بسیار زیادی از نیازهای مالی شرکتهای دانشبنیان را مرتفع نماید.
یک گام مهم دیگر تشکیل کارگروه ساخت بار اول در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است. با پیگیری این کارگروه و بنا به مصوبه ستاد مقابله با تحریم در شورای عالی امنیت ملی اگر محصول یک شرکت دانشبنیان راهبردی و تحریمی باشد و برای بار اول در کشور تولید شده باشد، دستگاه اجرایی خریدار این محصول با دریافت ابلاغی از جانب معاون رئیس جمهور اجازه مییابد تا با ترک تشریفات مناقصات تا سقف ۵۰ میلیارد تومان از محصول مورد نظر را خریداری نماید.
مرکز نوآوری انرژیک نیز تلاش میکند تا تکهای از پازل زیستبوم نوآوری صنعت انرژی ایران را تکمیل کند. انرژیک مکانی است که شرکتهای نوآور و نوآفرین میتوانند در آن به صورت مستمر با نمایندگان شرکتهای بزرگ در ارتباط باشند. همچنین این شرکتها میتوانند از طریق رویدادهای Reverse Pitch که دایما در انرژیک برگزار میشود در جریان نیازهای فناورانه شرکتهای بزرگ قرار بگیرند و از مشاوره و منتورینگ مربیان باتجربه صنعت برخوردار شوند. شرکتهای بزرگ حوزه انرژی نیز میتوانند با بهرهمندی از گنجینه غنی استعداد و خلاقیت که در انرژیک شکل میگیرد، چالشها و مسألههای خود را با هزینه کمتر و در زمان کوتاهتر مرتفع کنند.